Właściwe wiosenne przygotowanie użytków zielonych umożliwia optymalny wzrost i wcześniejsze koszenie. Najważniejszym czynnikiem wpływającym na wartość odżywczą paszy jest faza wzrostu roślin w czasie koszenia.
Etap wzrostu rośliny w momencie zbioru ma duży wpływ na wartość odżywczą i strawność paszy. Największy udział białek, cukrów, minerałów i innych składników odżywczych znajduje się w liściach traw i roślin strączkowych. W miarę dojrzewania roślin stosunek między liśćmi a łodygami zmniejsza się, a stosunek zawartości błonnika i ligniny w łodygach wzrasta. Zmniejsza to wartość odżywczą paszy.
Podczas koszenia we wczesnej fazie wzrostu zawartość białka i strawność roślin są wyższe, ale plon całkowitej suchej masy jest niższy. Całkowita ilość białek maleje wraz ze wzrostem, podczas gdy całkowita energia rośnie wraz ze wzrostem przez pewien czas, a następnie zaczyna spadać. Stosunek właściwy dla dobrej produkcji mleka i korzystnego wyniku ekonomicznego występuje na początku kłoszenia się traw oraz w fazie pączkowania koniczyny i lucerny. Dzięki koszeniu w odpowiedniej fazie wzrostu, stosunek białka do energii w roślinach zapewnia doskonałą wartość odżywczą paszy i optymalny plon suchej masy.
Referencyne: RWA Slovenija, Tehnologija pridelovanja travinja, https://www.agrosaat.si/pridelovati-krmni-sirek-da-ali-ne/
Koszenie w późniejszej fazie wzrostu przyniesie wysoki plon suchej masy, ale wartość odżywcza paszy zmniejszy się gwałtownie po fazie kłoszenia się i pączkowania. Większa zawartość błonnika i ligniny wywiera negatywny wpływ głównie na strawność i spożycie paszy. Zmniejsza się również zawartość karotenoidów, w tym β-karotenu, prekursora witaminy A, silnie powiązanej z procesem rozrodu.
Optymalna wysokość koszenia ma kluczowe znaczenie dla darni i jakości następnego koszenia. Optymalna wysokość koszenia traw wynosi od 6 do 9 cm. Zachowuje to zieloną część rośliny, niezbędną do asymilacji. W przypadku niższego koszenia następuje regeneracja rośliny przez korzenie, co wydłuża czas zarastania. Ze względu na wolniejszy wzrost traw, zbyt niskie koszenie może prowadzić do zarastania chwastami i narażenia na przesuszanie w letnie upały.
Zbyt niskie koszenie powoduje domieszkę ziemi, piasku lub kamieni do paszy, pogarszając jej jakość. Wyższe cięcie umożliwia cyrkulację powietrza pod ciętymi roślinami i bardziej równomierne suszenie przy jednoczesnym zapobieganiu zanieczyszczeniu paszy ziemią i piaskiem. W przypadku traw jednorocznych wysokość koszenia może być nieco niższa, grozi to jednak nadmiernym zanieczyszczeniem paszy glebą i spowolnieniem procesu więdnięcia przy nieprzewidywalnych warunkach wiosennych.
W przypadku roślin strączkowych wysokość koszenia powinna wynosić od 8 do 10 cm, ponieważ regeneracja stanu różni się od tego dla traw. Typowe dla roślin strączkowych, a zwłaszcza dla lucerny, jest to, że góra systemu korzeniowego znajduje się kilka centymetrów nad ziemią. Nowe pędy nie mają jeszcze wystarczającej powierzchni liści, dlatego pobierają składniki odżywcze z korzeni i wykorzystują asymilaty wytwarzane przez liście na starszych pędach. Jeśli kosimy zbyt nisko i usuniemy starsze pędy, rozwój nowych będzie wolniejszy, a grunt nie zostanie wystarczająco szybko przykryty. Przy zbyt wczesnym koszeniu nowe pędy nie są jeszcze wystarczająco rozwinięte, jednak przy koszeniu późnym problem polega na tym, że nowe pędy sięgają już powyżej wysokości koszenia i przerost stanu rośliny nie jest optymalny. W przypadku lucerny zaleca się, aby między dwoma kolejnymi cięciami upłynęło nie mniej niż 35 dni, a nowe pędy miały co najmniej 2 cm.
Dzięki optymalnej wysokości koszenia, równemu cięciu, terminowemu nawożeniu i sprzyjającym warunkom pogodowym możemy osiągnąć żądaną liczbę pokosów w sezonie. Prawidłowe koszenie ma również znaczenie dla jakości zbieranej paszy, a przede wszystkim dla optymalnego zarastania darni.
Słowa kluczowe: sip, agricultre, maszyny rolnicze, maszyny rolnicze, sprzęt rolniczy, zbiór łąk, robienie siana, łąka, koszenie, kosiarki tarczowe, przetrząsacz, zgrabiarka, zgrabiarka z podbieraczem…