Koszenie z użyciem kondycjonera pozwala skrócić czas suszenia pokosu oraz zbioru, dzięki czemu pasza zachowuje składniki odżywcze.
Liście roślin wysychają szybciej niż ich łodygi. Wynika to z większego stosunku powierzchni do objętości oraz cieńszej epidermy. Łodygi są przystosowane do transportowania wody z korzeni do liści w możliwie jak najszybszy i najbardziej wydajny sposób, bez niepotrzebnej utraty wody. W związku z tym cechuje je mniejszy stosunek powierzchni do objętości (tj. mają większą średnicę) i otacza je woskowaty nabłonek zapobiegający odparowywaniu wody. Kondycjonery zaprojektowano w taki sposób, aby uszkadzały łodygi roślin w stopniu umożliwiającym przyspieszenie odprowadzania wody z łodyg, a w konsekwencji skrócenie czasu ich wysychania.
Dostępne są dwa rodzaje kondycjonerów: palcowe i rolkowe. Kondycjonery palcowe mogą być wyposażone w palce z metalu lub tworzywa sztucznego. Mogą być ruchome lub sztywne, a ich zadaniem jest naruszanie woskowatej epidermy łodyg i liści, co sprzyja szybszej utracie wilgoci. Układ kondycjonera palcowego zapewnia wydajny przepływ paszy oraz doskonały przepływ powietrza przez zespół tnący, a trawa jest koszona równo. Kondycjonery te są zalecane do upraw trawiastych, ale nie nadają się do kondycjonowania koniczyny ani lucerny, ponieważ mogą uszkadzać delikatne liście, zwiększając wskaźnik utraty składników odżywczych w paszy.
Kondycjoner z palcami z tworzywa sztucznego i stali
Kondycjoner palcowy narusza woskowatą epidermę łodyg i liści (1)
oraz rozdziera lub łamie łodygi (2), co przyspiesza utratę wody
Działanie kondycjonera rolkowego polega na ściskaniu łodyg między dwiema gumowymi lub stalowymi rolkami o gładkiej lub profilowanej powierzchni. Łodygi pękają wzdłuż, a ich wnętrze zostaje wystawione na działanie warunków atmosferycznych, przez co woda odparowuje szybciej. Układ ten nie powoduje uszkodzenia liści, dlatego lepiej sprawdzi się przy kondycjonowaniu lucerny i koniczyny. Kondycjonery rolkowe, zwłaszcza stalowe, można stosować również do kondycjonowania traw o grubszych łodygach, takich jak sorgo lub proso.
Kondycjoner z gumową rolką
Zdjęcie przedstawia miejsca, w których łodyga jest zmiażdżona, podczas gdy liście pozostają nienaruszone.
Aby układ kondycjonowania działał efektywnie, należy go odpowiednio wyregulować
W przypadku kondycjonera palcowego należy ustawić stopień styku między kondycjonerem a paszą, biorąc pod uwagę jej ilość oraz rodzaj. Intensywność kondycjonowania zależy od prędkości wirnika oraz odległości między palcami a osłoną deflektorową. Podczas kondycjonowania większych ilości paszy osłona deflektorowa powinna być otwarta w większym stopniu i odwrotnie. Przy prawidłowo ustawionym kondycjonerze palcowym wszystkie łodygi powinny doznawać uszkodzeń.
Dzięki regulacji intensywności kondycjonowania można ustawić docisk wałów w zależności od ilości i typu paszy.
Kondycjoner z gumowymi rolkami składa się z dwóch rolek profilowanych we wzór choinkowy, które obracają się w zbieżnym kierunku. Stopień kondycjonowania można dostosować do ilości paszy poprzez ustawienie właściwego rozstawu i nacisku rolek. Za regulację prędkości roboczej rolek odpowiada układ napędowy wirnika. Konieczne jest wyregulowanie właściwego odstępu między rolkami. Jeśli odstęp będzie zbyt duży, pasza nie będzie kondycjonowana w dostatecznym stopniu lub wcale. Jeśli odstęp będzie zbyt mały, duże łodygi nie będą w stanie przejść przez kondycjoner lub będzie dochodziło do nadmiernego uszkadzania liści. Odległość między rolkami musi wynosić od 1,5 do 2,3 mm i powinna być nieznacznie mniejsza niż średnia średnica łodyg w polu. Równie ważnym ustawieniem jest synchronizacja obrotów rolek. Żebra i szczeliny na rolkach muszą równomiernie na siebie zachodzić. W tym przypadku niewłaściwe ustawienie może prowadzić do nadmiernego kondycjonowania lub utraty liści. Konieczne jest również sprawdzenie nacisku rolek, który można regulować za pomocą sprężyn. Jeśli uzysk suchej paszy na hektar pola jest niski, nacisk należy zmniejszyć i odwrotnie.
W przypadku kondycjonera rolkowego uszkodzeniu musi ulegać co najmniej 90% łodyg. Ważne jest również, aby bezpośrednio po kondycjonowaniu liście nie zabarwiały się na czarno. Jeśli tak się dzieje, kondycjoner należy odpowiednio wyregulować, ponieważ takie liście bardzo szybko wysychają, bieleją i kruszą się na polu. Oprócz utraty składników odżywczych, niewłaściwe ustawienie kondycjonera zwiększa obciążenie kosiarki, przyczynia się do szybszego zużywania kondycjonera i powoduje większe zużycie energii.
Wszystkie zasoby można zobaczyć tutaj.